Konu 4 Enerji Dengesi
Enerji dengesi, yoktan hiçbir enerjinin yaratılamayacağı ve var olan hiçbir enerjinin söndürülemeyeceği ilkesine dayanır. Bu ilke biyolojik sistemlere uyarlandığında besinlerden sağlanan enerjinin, bazal metabolizmanın, fiziksel aktivitelerle tüketilen enerjinin ve besinlerin termojenik etkisinin dengeli olduğu düşünülebilir.
Bazal metabolizma, hayati vücut fonksiyonlarının devamlılığı için gereken minimum enerjiyi ifade eder.
Fiziksel aktivite ile tüketilen enerji, günlük enerji tüketiminin en esnek kısmını oluşturmaktadır. Spor aktivitelerinin yanı sıra rutin fiziksel aktiviteler tarafından tüketilen enerjiyi içerir. Buna PAL (Fiziksel aktivite seviyesi) denir.
Gıdaların yutulması, sindirimi ve işlenmesi sırasında ihtiyaç duyulan enerjiye gıdaların termojenik etkisi denir. Günlük tüketilen enerjinin yaklaşık %10-15’ini oluşturur.
Çizelgede çocuk ve ergenlerin fiziksel aktivite düzeyleri ile günlük ihtiyaç duyulan enerji miktarları yaş ve cinsiyete göre gösterilmiştir. Çocuklarda sürekli büyüme ve gelişme söz konusu olduğu için diyet planlanırken bu ihtiyacın göz önünde bulundurulması çok önemlidir.
Alınan enerji tüketilen enerjiden fazla ise depolanır ve pozitif enerji dengesi oluşturur. Çocukluk döneminde pozitif enerji dengesi ile lineer büyüme ve kilo artışı gözlenirken, yetişkinlerde lineer büyüme olmaması nedeniyle kilo alımı ile sonuçlanır.