Θέμα 2 Επικοινωνία Υγείας

Ορισμός:

• Αν και παρόμοιες στρατηγικές επικοινωνίας ίσχυαν ανεπίσημα στην πράξη για χρόνια, ο όρος «Επικοινωνία Υγείας» χρησιμοποιήθηκε επίσημα για πρώτη φορά το 1975 από τη Διεθνή Ένωση Επικοινωνίας.
• Η επικοινωνία αποτελεί σημαντικό μέρος κάθε εργασίας που αφορά τη δημιουργία, τη συλλογή και τη διάδοση πληροφοριών για την υγεία και τις υπηρεσίες υγείας και αποτελεί προϋπόθεση για την υλοποίηση των ιδανικών της δημοκρατίας και της συμμετοχής στον τομέα της υγείας.
• Η Επικοινωνία Υγείας είναι ένας τομέας μελέτης που εξετάζει πώς η χρήση διαφορετικών στρατηγικών επικοινωνίας μπορεί να κρατήσει τους ανθρώπους ενήμερους για την υγεία τους και να επηρεάσει τη συμπεριφορά τους, ώστε να μπορούν να ζήσουν πιο υγιεινά.
• Πρέπει να θυμάται κάποιος ότι τα κοινωνικά δίκτυα και η σχέση μεταξύ των ανθρώπων είναι σημαντικά για την κατανόηση τόσο των συμπεριφορών, όσο και των στάσεων και της γνώσης για την υγεία.
• Η Επικοινωνία Υγείας μπορεί να αναφέρεται σε παρόχους υγειονομικής περίθαλψης που συζητούν πληροφορίες με ασθενείς, αξιωματούχους δημόσιας υγείας που πραγματοποιούν δημόσιες συναντήσεις, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που φιλοξενούν συζητήσεις ή κυβερνητικούς φορείς που δίνουν συνεντεύξεις τύπου. Το τελευταίο έρχεται με τη μορφή διαφορετικών μέσων (π.χ. άρθρα, βίντεο, φυλλάδια και εκπαιδευτικές εκδηλώσεις) και κατατίθεται σε διάφορες πλατφόρμες (π.χ. μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ραδιόφωνο, ιστότοπους, τηλεόραση).

Pexels

Ιστορικά υπήρξε ένα γραμμικό μοντέλο με αποστολέα, μήνυμα και δέκτη. Με την προσθήκη της κατανόησης και της ανατροφοδότησης συνεπάγεται μια αμφίδρομη ή πολύπλευρη επικοινωνία. Αυτή η κυκλική διαδικασία περιλαμβάνει μια σειρά από ενέργειες. Αυτές οι ενέργειες είναι προς πολλαπλές κατευθύνσεις, καθώς ο γενικός πληθυσμός αναζητά ενεργά πληροφορίες από τις άμεσες, προσβάσιμες μορφές που είναι διαθέσιμες, δηλαδή από το διαδίκτυο. Σε αυτή τη βάση έχει δημιουργηθεί ένα μοντέλο επικοινωνίας που δεν είναι πλέον ένα μοντέλο επικοινωνίας που καθοδηγείται από τους ειδικούς, αλλά μια μη ιεραρχική, οριζόντια μορφή επικοινωνίας.

• Αυτό το μοντέλο μπορεί να δημιουργηθεί από επαγγελματίες, ο οποίος θα καθορίσει την μορφή του στους χρήστες, αλλά και βάση των πεποιθήσεων του χρήστη οι οποίες θα καθορίσουν τις αποφάσεις του επαγγελματία.  Ο χρήστης μαζί με τον επαγγελματία μπορούν επίσης να συνεισφέρουν παράλληλα για την δημιουργία του μοντέλου.
• Η αποτελεσματική επικοινωνία για την υγεία πρέπει να περιλαμβάνει μια ενεργή συνεργατική εναλλαγή εισροών μεταξύ του αποστολέα και του παραλήπτη.

• Η Επικοινωνία Υγείας είναι ένα πολυεπιστημονικό πεδίο και πρακτική που εφαρμόζει στοιχεία επικοινωνίας, στρατηγικής, θεωρίας και δημιουργικότητας για την προώθηση συμπεριφορών, πολιτικών και πρακτικών που προάγουν την υγεία και την ευημερία ανθρώπων και πληθυσμών.
• Μια πληθώρα θεωριών μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην επικοινωνία της υγείας, τόσο γνωστικές θεωρίες όσο και θεωρίες σταδίου-βήματος. Για παράδειγμα, η Θεωρία της Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς και το Μοντέλο Πεποίθησης για την Υγεία είναι δημοφιλής στην επικοινωνία μηνυμάτων υγείας και στην μαζική επικοινωνία.

• Υπάρχουν δύο κύριες κατευθύνσεις στην Επικοινωνία για την Υγεία. Η μία απευθύνεται σε στρατηγικές πληθυσμού (π.χ., εκστρατείες ενημέρωσης) και η άλλη αφορά μεμονωμένες στρατηγικές (π.χ., επικοινωνία γιατρού-ασθενούς).
• Περιλαμβάνει επικοινωνία σε τρία επίπεδα: μεταξύ επαγγελματιών και λαϊκών προσώπων, μεταξύ επαγγελματιών και μεταξύ αρχών και πληθυσμού. Ένα τέταρτο επίπεδο – η επικοινωνία μεταξύ των ασθενών – αναδύεται, χάρη στα ιστολόγια, τα δίκτυα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές της Επικοινωνίας Υγείας είναι:

• Σχετικές και ακριβείς
• Αμερόληπτες και μη επικριτικές
• Πολιτιστικά, θρησκευτικά και κοινωνικοοικονομικά ικανές σε σχέση με το κοινό
• Εύκολα προσβάσιμες από άποψη τοποθεσίας, γλώσσας και μορφής
• Ενεργητικές (παροχή πόρων και οδηγιών που επιτρέπουν στους ανθρώπους να λειτουργούν σύμφωνα με τις δοθείσες συμβουλές)
• Ισορροπημένες, αναγνωρίζοντας τόσο τους κινδύνους όσο και τα οφέλη